image

Boru ve Tank izolasyonu

                Özellikle sanayi bölgesinde büyük işlem hacmine sahip işletmelerde malzemelerin saklanabilmesi için tanklar kullanılmaktadır. Bu tankların içeride veya dışarıda olması fark etmeksizin yalıtımı yapılmadığı zaman, hem tank içerisindeki malzeme korunmayıp hem enerji tasarrufu sağlanmamakla birlikte işletme giderleri çoğalmakta, hem de tank dış etkenlere karşı korunamamaktadır. 21.yüzyılda hızlı tüketim beraberinde sanayileşmeyle hızlı üretimi de getirmiştir. Hızlı üretim esnasında yüksek miktarda enerji maliyeti açığa çıkmaktadır. Endüstriyel tesislerde bu önemli bir sorundur. Enerji maliyetini düşürmek için hem enerji kaynakları kullanılmakta hem de yalıtımla enerji kayıpları minimize edilerek çok büyük tasarruflar elde edilebilmektedir. İzolasyon tankın ve borunun içerisindeki malzemenin ısı kazanım ve ısı kaybını engelleyerek en doğru şekilde korunmasını sağlar.

                İzolasyon malzemeleri konusunda pek çok alternatif bulunmaktadır. Bu nedenle doğru yerde doğru malzemeyi kullanmak önemlidir. Tankın içerisinde bulunan akışkanın sıcaklığına göre kullanılan yalıtım malzemeleri şöyle sıralanabilir.

  • Soğuk Hatlar (T<+6ºC): Polietilen, Kauçuk köpüğü, Cam yünü, Taş yünü, EPS, XPS, Poliüretan olarak sayabiliriz.
  • Ilık Hatlar (6ºC
  • Sıcak Hatlar (T>+100ºC): Cam yünü, Taş yünü, Seramik yünü, Kalsiyum Silikattır. 700ºC kadar Cam ve Taş yünü, 700ºC’den sonra Seramik yünü kullanılmaktadır.

Bunlar yanında yalıtım malzemesi seçerken düşük ısı iletkenlik katsayısına, yüksek buhar difüzyon direnç katsayısına, kullanım sıcaklığı aralığına, yangına dayanıklılığına, sağlığa etkilerine, gözeneklerine, geri dönüşümlülüğüne, asitlere karşı dayanıklılığına, elastikiyetine, uygulama kolaylığına, yoğunluğuna, boyutsal kararlılık ve mekanik dayanımına dikkat edilerek en uygun malzeme seçilmelidir.

Birazda yalıtımda kullanılan malzemelerin içeriğinden bahsedelim.

               ​​ Taş Yünü: Büyük çaplı borularda, proses ekipmanlarında, ısı yalıtımı ve yangın açısından kullanılan malzemedir. Uygulanırken ek yerlerinde boşluk kalmamasına özen gösterilir. 250ºC’den yüksek sıcaklıklar için hazır taş yünü ve alüminyum ile kaplı prefabrik borularda bulunmaktadır.

                Kauçuk Köpük: Kapalı gözenekli, kauçuk esaslı, düzgün hücre yapısına sahip, ısıtma, iklimlendirme, havalandırma ve soğutma sistemlerinin yalıtımı için üretilen boru şeklinde yalıtım malzemesidir. UV ışınlarına maruz kalacaksa mutlaka üstüne koruyucu kullanılmalıdır.

                Cam Yünü: Yüksek birim ağırlıkta cam yününden imal edilen boru, tank, kalorifer, güneş enerjisi vb. tesisatlar da boruların terleme ve donmasına karşı, basınçlı su borularında titreşim ve sese karşı yalıtım sağlayan malzemedir. Hazır- dışı alüminyum kaplı, içi cam yünü olan, boru şeklinde levhalar halinde bulunan türü de vardır.

                Polietilen: Dayanıklılığı yüksek kimyasallara karşı dirençli yalıtımda kullanılan bir teroplastiktir.

               Seramik yünü: Yüksek sıcaklıklarda kullanılabilen, yanmayan, rulo, halat ve levha şeklinde temin edilebilen, 1250ºC’ye kadar kullanılabilen, 100-150kg/m3 arasında yoğunluğu değişen, basınca dayanımı fazla olmayan, asit ve fosforik asit dışında asitlerden etkilenmeyen yalıtım malzemesidir.

               Poliüretan: Birçok ürünün aksine ek yeri olmadığı için %100 ısı izolasyonu sağlayan, tank ve boruları aşınmalardan koruyan, asit ve tuza dayanıklı, bakteri ve böcek barındırmayan, sudan etkilenmeyip, su ile temas ettiğinde bozulma, koku ve çürüme yapmayan yalıtım malzemesidir. Borudan geçen ve tankta duran maddelerin gerek gıdasal olsun, gerek akıcı ve yanıcı olsun, soğumasını ve ısınmasını engelleyerek doğru aktarma şartlarını oluşturur.

               Vana Ceketi: Bununla beraber, fabrikada bulunan vanalar sıcak hatlardaki enerji kaybını en aza indirmek için izolasyon gerektiren ekipmanlar arasındadır. Yalıtımsız her vana, yüzey alanı kadar ısı kaybettirmektedir. Fakat vanalar bakım gerektirdiği için onlara sabit izolasyon yerine sökülüp takılabilen ceket tipi izolasyon yapılmaktadır. Özellikle ilaç tesisleri, plastik fabrikaları, yemek ve yağ fabrikaları, Petro-Kimya işletmeleri, sıcak su ve buhar hatları, petrol ve gaz işleme endüstrisi, tekstil fabrikaları, savunma ve ordu ekipmanları, rafineriler ve gaz işletmeleri vana ceketlerinin kullanım alanları arasında sıralanabilir.

 

Boru ve Tank İzolasyonu Kullanım Alanları:

  • Sıcak yağ boru hattı ve kazanları,
  • Sıvılaştırılmış gaz boru hattı ve tankları,
  • Kimyasal hat ve tankları,
  • Sıcak su boru hattı ve tankları,
  • Buhar transferi hattı ve tankları,
  • Yangın ve temiz su boru hatları,
  • Kazan dairesi boruları,
  • Fabrikaların büyük makine boruları olarak sıralanabilir.